बुवाको मुख हेर्ने दिन,आमासँगको भावना,बुवा सँगको प्रेम

भाद्रकृष्ण औँसीका दिनमा मनाइने कुसेऔंसी पर्व आज घरघरमा पवित्र कुश भित्र्याएर मनाइछ । सनातन वैदिक हिन्दु धर्मावलम्बी वर्षभरि घरघरमा गरिने देवकार्य एवम् पितृकार्यका लागि आवश्यक पर्ने कुश आजै घरमा राखेर पूजा गर्ने गर्छन् । आजको दिनलाई ‘बाबुको मुख हेर्ने’ दिन र पितृ दिवससमेत भनिन्छ ।  भाद्र कृष्ण औँसीकै दिन वर्षभर देवकार्य, पितृकार्यलगायत धार्मिक कर्म गर्नका लागि आवश्यक पर्ने कुश उखेलिन्छ । आजका दिन वैदिक मन्त्रोच्चारणपूर्वक उखेलिएको कुश यो वर्ष सोमबारे औँसी परेकाले १२ वर्षसम्मका कर्ममा प्रयोग गर्न सकिने र अन्य वर्षको कुशे औँसीका दिन उखेलिएको कुश त्यो वर्ष मात्र प्रयोग गर्न सकिने शास्त्रमा उल्लेख छ ।

आजको दिन सबैजानले आफ्नो बुवालाई मिठाखानेकुरा खुवाएर सम्मान समेत गर्छन् । बुवाको मुख हेर्ने दिनमा केही कलाकारहरूले मेरो फिल्मसङ गरेको कुराकानी :

आज बुवाको मुख हेर्ने दिन मेरो लागी मात्र होइन हामी सबैको लागी महत्त्व बोकेको एउटा चार्ड हो यो । हुन त आज मात्र बुवाको सम्मान गरेर फोटोमा सजाएर बाँकी दिन चाहीँ अपमान गर्नेहरूको पनि कमी छैन तर पनि आजको दिन बुवाको लागी  महत्तवपुण दिन भएर मैले पनि आफूले गर्दे आएको सम्मान र कर्तव्य पुरा गरे , बुवाको ऋण तिरेर सकिँदैन बुवा प्रतिको दायित्व र कर्तव्य तिर्नको लागी कहिले पनि सकिन्न उहाँहरूले दिनुभएको माया । ममता, शिक्षा, स्वास्थ्य लगायतका उहाँहरूको भारा हामीले तिर्न नै सक्दैनौ । आमासङ भावना हुन्छ तर बुवासङ प्रेम हुन्छ । भावनाले जिन्दगी चल्दैन । भनिन्छ नि बुवाको प्रेम र आमाको प्रेम फरक हुन्छ । बुवाको प्रेममा कठोरता हुन्छ त्यही कठोर प्रेमले नै उनीहरूका सन्तान सफलताको सिँढी चढ्न सफल हुने छन् । त्यसैले आज बुवाको मुख हेर्ने दिन भन्दा पनि सम्मान गर्ने दिन हो सदैव सम्मान गरौँ ।”

दीपा श्री निरौला आजको दिन बुवाको महत्त्व बुझाउने दिन भएको बताउँछिन् उनी भन्छिन्- कतिपय छोराछोरीहरू आजको दिन फेसबुकमा फोटो राखेर बाँकी दिन बुवा आमालाई बृद्धआश्राम पुर्याउने पनि छन् र कति भने आजको दिनमा मिठो खाना दिएर बाँकी दिन भने बुवा आमालाई वास्ता नगर्नपनि छन् । यसैले जसले आफ्नो बुवाको उ प्रति खर्चिएको समय कर्तव्य , दायित्व नबुझेर आफ्ना पितालाई घृणा गर्छ त्यस्ता सन्तानको लागी भने आज पिताको महत्त्व बुझाउने दिन हो । उनले भनिन् मेरो बुवा पनि विराटनगरबाट आउनुभएको छ । आजको दिन उहाँसङै हुनेछु आजको लागी मात्र नभई बुवा मेरो लागी सदैव विशेष हुनुहुन्छ तर आज भने बुवाकै दिन भएको भएर निकै खुसी छु । ‘

आजको दिन दुईवटा नामले चिन्न र बुझन सकिन्छ । धार्मिक रूपमा कुश सिउरिने चलन छ भने अर्को बुवाको मुख हेर्ने दिन । बुवा हुनेले बुवाको मुख हेर्ने दिन नहुनेले सम्झने दिन । भनिन्छ नि जे कुरा हामीसङ छ त्यो कुराको खासै महत्त्व हुँदैन तर हामीबाट त्यो गएपछि त्यसको अभाव भने खड्किरहनछ । आजको दिन भनेको मेरो लागी सम्झने दिन हो । बुवाको एक शब्द आवाज सुन्न पाएनी हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ । यस्तै हो नहुनेले सम्झन्छ हुनेले वास्ता गर्दैनन् ।

बुवाको मुख हेर्ने दिन मेरो लागी आज मात्र खास होइन म ३६५ दिन नै मेरो बुवाको पूजा गर्छु । आजको दिन विशेष बनाएर मात्र आफ्नो कर्तव्य पुरा हुने भने होइन तर चलिखाएको परम्परालाई हामीले मनाउनुपर्छ । माता पिताको सेवा गर्नु उहाँहरूको सुख शान्ति र समृद्धिको लागी आफ्नो जीवन समर्पण गर्न सक्नुपर्छ बुवाको निस्स्वार्थ मायाको बयान गर्न सकिन्न ।

आज बुवाको मुख हेर्ने दिन हुनेले भन्दा पनि नहुनेले सम्झिने दिन हो जस्तो लाग्छ मेरो विचारमा । आफ्नो बुवासङ भेटघाट गरेर मनाए मैले पनि औशी तर मेरो लागी सधैँ नै औशी हो बुवाको माया साँच्चै नै निस्स्वार्थ हुन्छ । आफ्नो सन्तानप्रति उहाँहरू कतिसम्मको मोहित हुनुहुन्छ भन्ने कुरा मैले आफू बुवा बनेसी महसुस गरे । बुवालाई सम्मान गरौँ ।